W niepewnych czasach kryzysu staramy się utrzymać pieniądze we w miarę bezpiecznych instrumentach finansowych. Ten czas nie jest zbyt dobry do inwestowania w akcje spółek giełdowych czy nowe firmy. W czasach kryzysu lepiej trzymać jak najbezpieczniejszych inwestycji chroniących nasz kapitał przed utratą wartości. Jest to najważniejszy czynnik, ewentualny dodatkowy zysk jest jedynie premią której nie zawsze oczekujemy. Warto więc zapoznać się ze wszystkimi możliwościami jakie związane są z bezpiecznym lokowaniem pieniędzy. W końcu nie chodzi tylko o trzymanie gotówki w przysłowiowej skarpecie – gotówkę możemy zainwestować w taki sposób, by była chroniona przed inflacją i wypracowała niewielki zysk. Dzięki temu będziemy w stanie przejść przez kryzys finansowy z całym kapitałem który do tej pory zgromadziliśmy.
Lokaty bankowe
Pierwszym, chyba w dalszym ciągiem najpopularniejszym sposobem na ochronę naszych pieniędzy jest skierowanie swoich kroków do banku. Tam najczęściej wybieramy lokaty bankowe zawierane na określony czas i wyznaczone z góry oprocentowanie. Odsetki uzyskane w ten sposób są opodatkowane podatkiem od zysków kapitałowych więc lokaty oprocentowane na mniej niż 5% w skali roku praktycznie nie przynoszą nam zysków. Te niżej oprocentowane przynoszą wręcz straty – ponieważ nasze pieniądze są zjadane przez inflację. Warto więc szukać jak najkorzystniejszego oprocentowania lokat. Wszystkie banki które przystąpiły do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego mają zabezpieczone lokaty do kwoty stu tysięcy euro w złotówkach – więc nawet jeśli bank w którym ulokujemy pieniądze by upadł to i tak do tej kwoty otrzymamy nasze pieniądze z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Warto jednak szukać lepiej oprocentowanych lokat. Te aktualnie najlepsze potrafią dać nawet 7% w skali roku a w niektórych ofertach promocyjnych możemy znaleźć oprocentowanie na poziomie 8,5% w skali roku. Jest to więc już zdecydowanie więcej i nasze pieniądze nie tylko nie stracą na wartości ale dodatkowo zarobimy kilka procent powyżej inflacji.
Obligacje skarbowe
Najbezpieczniejszym sposobem na inwestowanie pieniędzy w naszym kraju jest kupno obligacji Skarbu Państwa. Ponieważ są one gwarantowane całym majątkiem naszego kraju to możemy być raczej pewni, że odzyskamy swoje pieniądze. Oczywiście zdarzają się sytuacje, kiedy kraje bankrutują – wtedy jednak inne rodzaje inwestycji również nie okazują się najkorzystniejszym rozwiązaniem. Obligacje Skarbu Państwa dają nam pewność uzyskania odsetek pokrywających koszty inflacji i niewielki dodatkowy zysk. Nie mamy co liczyć na znaczący przypływ gotówki jednak rekompensuje to bezpieczeństwo tego typu inwestycji. Do wyboru mamy zawsze kilka różnych rodzajów lokat – zarówno na rok czy dwa jak też i na pięć czy dziesięć lat. W zależności od naszego podejścia do tematu oszczędzania możemy dość swobodnie wybrać najkorzystniejszą dla nas ofertę. Obligacje Skarbu Państwa możemy kupić w wybranych biurach i domach maklerskich lub na giełdzie – wtedy jednak kupujemy papiery nie w emisji pierwotnej lecz na rynku wtórnym.
Obligacje korporacyjne i komunalne
Kilka lat temu uruchomiono przy Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie nowy rynek – Catalyst. Notowane są na nim obligacje korporacyjne oraz komunalne. Te pierwsze emitowane są przez przedsiębiorstwa – spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjne, obligacje komunalne emitowane są przez poszczególne miasta lub gminy. Ponieważ obligacje są jednym z bezpieczniejszych i zabezpieczonych instrumentów finansowych to w przypadku obligacji komunalnych możemy być niemal pewni, że odzyskamy nasze pieniądze. Miasta lub gminy emitują obligacje komunalne na pokrycie wysokich wydatków związanych z inwestycjami które w przyszłości powinny przynosić zyski. Ponieważ są one istotnym elementem naszego państwa to raczej nie mamy się czego obawiać. Nieco inaczej jest w przypadku obligacji korporacyjnych. Tu niestety nie mamy pewności, że odzyskamy zainwestowane pieniądze. O ile bardzo duże spółki często oferują obligacje oprocentowane na poziomie niewiele wyższym niż lokaty bankowe to możemy być dość pewni niskiego ryzyka inwestycji. Jednak na rynku dostępne są również obligacje korporacyjne emitowane przez bardzo małe spółki, czasem nawet start-upy. Oferowane oprocentowanie potrafi wynosić kilkanaście lub nawet ponad dwadzieścia procent w skali roku i jest związane bezpośrednio z wysokim ryzykiem tego typu inwestycji. W Polsce zdarzyły się już pierwsze problemy z wykupieniem obligacji przez firmy należy więc bardzo uważać na spółki które je oferują. Jednak w przypadku obligacji komunalnych i dużych spółek możemy liczyć na niewielki zysk i spać spokojnie, bez obaw o utratę naszych ciężko zarobionych pieniędzy.
Obligacje zagraniczne
Dla osób posiadających rezerwy finansowe w walutach obcych sensownym rozwiązaniem może być przeznaczenie ich na lokaty bankowe a jeszcze korzystniejsze mogą okazać się obligacje innych państw. O ile kupowanie obligacji na przykład Grecji czy Hiszpanii jest obecnie bardzo ryzykowne to posiadając euro spokojnie możemy kupować obligacje niemieckie a w przypadku nadwyżek dolarów – te emitowane w Stanach Zjednoczonych. Mało prawdopodobne jest, że któreś z tych państw w najbliższym czasie upadnie dlatego lokowanie naszych nadwyżek walutowych w obligacjach tych państw powinno zabezpieczyć naszą gotówkę i przynieść niewielki zysk. Oczywiście należy uwzględnić ewentualne ryzyko walutowe, jednak w tym wypadku zakładamy, że już posiadamy waluty i nie będziemy ich specjalnie kupować tylko po to, by zainwestować w zagraniczne obligacje.
Fundusze rynku pieniężnego
Najbezpieczniejszym rodzajem funduszy inwestycyjnych dostępnych na naszym rynku są fundusze rynku pieniężnego. Ponieważ ich portfele składają się z najbezpieczniejszych dostępnych na naszym rynku instrumentów finansowych to nie możemy liczyć na wysokie zyski. Fundusze tego typu inwestują w bony skarbowe, certyfikaty depozytowe a czasem nawet bony komercyjne. Niektóre z nich inwestują również w krótkookresowe i średniookresowe obligacje Skarbu Państwa czy skrypty dłużne które zostały wyemitowane przez agencje rządowe. Ponieważ fundusze rynku pieniężnego nie są nastawione na maksymalizację zysku a na maksymalną ochronę naszych pieniędzy to wyniki przez nie osiągane są najczęściej bardzo zbliżone lub niewiele wyższe od poziomu inflacji. Ich portfel składa się w głównej mierze z rozmaitych papierów wartościowych gwarantowanych przez państwo więc ich poziom ryzyka jest zbliżony do obligacji skarbowych czy lokat – a więc bardzo bliski zera.
Fundusze obligacji
Nieco bardziej ryzykowne, choć naprawdę niewiele, są fundusze obligacji. Ich portfele inwestycyjne składają się z obligacji Skarbu Państwa, obligacji komunalnych oraz obligacji korporacyjnych. Skład ten jest więc dość stabilny i gwarantuje osiągnięcie dodatkowych zysków dzięki udziałowi obligacji korporacyjnych w portfelu. Jako, że fundusze co jakiś czas muszą publikować informacje na temat składu swoich portfeli to warto zainteresować się tym tematem. Możemy w ten sposób sprawdzić, czy fundusz nie kupuje obligacji korporacyjnych wyemitowanych przez małe i ryzykowne spółki. Dzięki temu możemy co prawda więcej zarobić, jednak w przypadku bankructwa takiej spółki lub niewykupienia obligacji pojawiają się spore problemy i ryzyko utracenia przez nas części zarobionych odsetek lub nawet kapitału.
Złoto
Od lat bardzo znanym sposobem na przetrwanie w czasach kryzysu jest kupowanie złota. Właśnie w niepewnych sytuacjach rynkowych najlepiej się ono sprawdza i przezorni inwestorzy gromadzą sztabki lub złote monety. Jest to bardzo zauważalne jeśli weźmiemy pod uwagę wykresy złota – zawsze w czasie wojny czy kryzysu finansowego jego cena wzrasta. Oczywiście złoto nie daje odsetek ani żadnych innych przychodów możemy za to zarobić na wzroście jego ceny. Jednak jej spadek może przyprawić nas o dość spore straty. Inwestowanie w złoto nie powinno więc polegać na kupowaniu maksymalnej jego ilości za wszystkie pieniądze. Jeśli spodziewamy się, że kryzys finansowy będzie trwał jeszcze długo to można przeznaczyć kilka czy kilkanaście procent wartości naszego portfela na inwestycje w ten kruszec. Nie ma jednak co przesadzać, bo mimo wszystko jest to raczej mało płynne aktywo.
Produkty strukturyzowane
Po wprowadzeniu nowelizacji ustaw dopuszczających do tej pory uniknie podatku belki lokaty jednodniowe zdecydowanie straciły na atrakcyjności. Jednak by utrzymać klientów banki zaczęły tworzyć nowe produkty które mogłyby ich zainteresować. Właśnie do tej grupy należą produkty strukturyzowane inaczej nazywane lokatami inwestycyjnymi. Zazwyczaj składają się one z dwóch części: pierwsza to zwykła lokata w banku a druga to niewielka część która jest inwestowana przez bank w ustalony sposób. Jeśli strategia przyjęta w umowie lokaty strukturyzowanej powiedzie się to bank zwróci nam wpłacony kapitał z solidnym, czasem nawet kilkunastoprocentowym zyskiem. Jeśli jednak nie uda się zrealizować założonej strategii to na nasze konto wróci cała wpłacona kwota i być może niewielkie odsetki. W tym przypadku mamy więc pewność zwrotu kapitału i być może dodatkowych zysków. Jednak warto pamiętać o tym, że w naszych warunkach jedynie jedna trzecia lokat strukturyzowanych przynosi wyższe zyski niż zwykłe lokaty.
Podsumowanie
Wszystkie powyższe rodzaje inwestycji nieco różnią się od siebie, lecz łączy je jedno: są najbezpieczniejszymi dostępnymi obecnie sposobami inwestowania pieniędzy i na pewno lepszym rozwiązaniem niż trzymanie gotówki w domu. Ponieważ każde z tych rozwiązań ma swoje wady i zalety to by być spokojnym o nasze pieniądze powinniśmy na spokojnie usiąść i przeanalizować wszystkie dostępne alternatywy. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem ze wszystkich byłaby dodatkowa dywersyfikacja naszego portfela i wybranie kilku spośród wszystkich sposobów bezpiecznego inwestowania pieniędzy. Taka kombinacja upewni nas, że nawet w razie niespodziewanie dramatycznej katastrofy na rynkach finansowych nie utracimy całości zainwestowanych środków.
